2023 yılında ekonomide neler olacak?

Geçen hafta kaleme aldığımız yazıda bu köşede 2022 yılının değerlendirmesini yaparken bazı rakamları ortaya koyduk.

Bugün de 2023 yılından beklentileri kaleme alacağız.

Geçen haftadan bu yana ekonomide önce hangi gelişmeler oldu kısaca özetlemek gerekiyor. Bu minvalde ülkede yaklaşık 300 sektörü ilgilendiren konut kredisi faiz oranları ile ilgili olarak ciddi bir iyileşme sağlandı.

Bu iyileşme hem üreticiyi hem de tüketiciyi ilgilendiriyor.

Ellerinde yapı stoğu biriken müteahhitler ile konut almayı düşünenler orta bir noktada uzlaşma olanağını yakalayacak.

Ardından çiftçilerle ilgili ciddi olanaklar sunuldu.

Nihayetinde emekli, memur zam oranı belirlendi.

En düşük emekli maaşı 3 bin 500 TL’den 5 bin 500 TL’ye yükseldi.

Enflasyon da yıllık rakam olarak yüzde 20’lik düşüş ile yüzde 64 bandına geriledi.

Piyasadaki bir başka gelişme ise bazı marketlerin 1 ay süre ile bazı ürünlerde zam yapmama kararı…

Bu açıklamaları değerlendirdiğimizde hepsinin ortak yönü vatandaşın satın alma gücünün yükseltilmesine yönelik çalışmalar.

Bir tarafta bunlar yapılırken diğer tarafta devlet bunlara nasıl kaynak bulacak?

Bu konu da fazlasıyla merak ediliyor.

Bunun da tek yolu var…

Üretim ve istihdam da artış bununla beraber ihracatta artış olması. Bu minvalde geçen hafta açıklanan rapora göre Türkiye ihracatta son yılların en yüksek rakamına ulaştı.

254 milyar dolar.

Birileri de hemen şunu diyebilir ithalatımızda arttı.

Efendim arada 100 milyar dolarlık fark var.

Onun açıklamasını geçen hafta yapmıştık.

Ortalama olarak ithalatın yüzde 25’lik kısmı enerji giderleri.

Yani buda yaklaşık olarak 90 milyar dolar eder.

Bu açıdan bakınca ithalat ve ihracat rakamları birbirine yakın.

Bir de bu sene Karadeniz doğalgazının yavaş yavaş sisteme gireceğini buna paralel olarak yeni bulunan enerji kaynaklarını da hesap edersek, Türkiye’nin artan kamu maliyetlerinin nasıl finanse edileceğini tahmin etmek zor olmayacak.

Asıl bu noktada kayıt dışı ile ciddi mücadele şart. Sahada sigortasız çalışan sayısını azaltabilirsek yine üretimde benzer çalışmaları yaparsak önemli bir mesafe de kaydetmiş oluruz.

Bu veriler ışığında önümüzdeki günlerde enflasyonda düşüşün devam edeceği, Suriyeli sığınmacıların da peyder pey ülkelerine döneceğini, ihracatın ve istihdamın artacağını buna paralel olarak da ihracat ve ithalat rakamlarının birbirine yaklaşacağını söyleyebiliriz.

Bunları ifade ederken şunu da ilave etmek gerekir.

Olağanüstü bir durum çıkmaz ise…

Konu ile ilgili araştırma yaparken ekonomist Mahfi Eğilmez de bir tablo yayınlamış.

O tabloda son iki yılı ve önümüzdeki 2023 yılı değerlendirmiş.

Tabloya göre ülkemizin pandemi döneminde düşen kişi başına milli gelirin tekrar 11 bin dolar rakamına ulaşması bekleniyor. Bunu yorumlarken nüfusumuzun bir milyon artacağını düşünmek gerekir.

Tabloda enflasyon ve cari açık oranı düşerken mevcut borç yükümüzde aynı oranda devam ediyor.

Büyüme oranları tabloda düşüş gösterse de özellikle inşaat ve tarım sektöründeki teşvik açıklamaları ile bu oranın daha da yükseleceğini tahmin ediyorum.

Bir de bunun üzerine;

Eğer bu yıl içerisinde özellikle ciddi anlamda ülkeye yatırım amaçlı yabancı sermaye çekebilirsek ülkemizi ekonomide aydınlık günler bekliyor diyebiliriz.

Belki pembe bir tablo çizemedik. Ama güle ulaşmak için dikenli tel bahçelerinden geçtiğimizi de unutmamak gerekir.

Bu dikenler olacak.

Ama büyük Türkiye hedeflerinden bizleri asla vazgeçirmemeli…

Bunun için de yapılması gerekenlerin başında girişimcinin önünü açacak çalışmalar yapılması…

Gerisi ondan sonra teferruat…

Önümüzdeki haftaya kadar sağlıcakla kalın.

Mehmet Yıldız

7 Ocak 2023 Cumartesi